Çifte Vergilendirme Nedir?
Bir kişi ya da kurumun hem vergi ödemesi gereken ülkede hem de hizmet verdiği ülkede vergiye tabi tutulması durumuna çifte vergilendirme adı verilir. Çifte vergilendirme, çoğu durumda önlenmesi gereken bir yaptırım olarak görülür. Çünkü vergi konusunda yaygın görüşe ve kurallara göre bir kazanç yalnızca bir kez vergilendirilmelidir. Bu nedenle birçok ülkede mükellefler için bir yük hâline gelebilen çifte vergilendirme durumu, ülkeler arasında yapılan özel anlaşmalarla önlenmeye çalışılır.
Birden fazla ülkede faaliyet gösteren kurum ve kişileri yakından ilgilendiren çifte vergilendirme ile ilgili bazı örnekler vermemiz mümkün. Örneğin, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, bununla birlikte Amerika’da yaşayan ve oturma izni almış bir kişi, hem Amerika’da hem de Türkiye’de gelir elde ediyor olabilir. Bu durumda kişinin, ülkelere gelir vergisi öderken çifte vergilendirmeyle karşılaşmaması için ülkeler arasında yapılmış olan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarındaki hükümlerden faydalanması gerekecektir.
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Nedir?
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları, ülkelerin vergiye tabi olan gelirlerin birden fazla ülkede vergilendirilmesini önlemek için karşılıklı olarak gerçekleştirdikleri anlaşmalardır. Söz konusu anlaşmaların kapsamında genellikle aşağıdaki maddelerle ilgili açıklamalar ve hükümler bulunur:
- Kapsanan Kişiler
- Kapsanan Vergiler
- Genel Tanımlar
- Mukim (İkamet eden)
- İş Yeri
- Gayrimenkul Varlıklardan Elde Edilen Gelir
- Ticari Kazançlar
- Deniz, Hava ve Kara Yolu Taşımacılığı
- Bağımlı Teşebbüsler
- Temettüler
- Faiz
- Gayrimaddi Hak Bedelleri
- Sermaye Değer Artış Kazançları
- Serbest Meslek Faaliyetleri
- Bağımlı Faaliyetler
- Yöneticilere Yapılan Ödemeler
- Sanatçı ve Sporcular
- Emekli Maaşları
- Kamu Görevi
- Profesörler ve Araştırmacılar
- Öğrenciler
- Diğer Gelirler
- Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi
- Ayrım Yapılmaması
- Karşılıklı Anlaşma Usulü
- Bilgi Değişimi
- Diplomat Hüviyetindeki Memurlar ve Konsolosluk Memurları
- Yürürlüğe Girme ve Yürürlükten Kalkma
- Protokol
Ülkeler arasında imzalanan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının resmî gazetelerde yayınlanması gerekir. Böylece şirket muhasebesi ile ilgilenen uzmanlar güncel anlaşmaları kolaylıkla inceleyebilir.
Türkiye Cumhuriyeti ile diğer ülkeler arasında imzalanan anlaşmalara şu bağlantıdan ulaşmanız mümkün: Ülkeler ve Pazar Bilgileri – Ticaret Bakanlığı
Manay CPA olarak Amerika’da Amazon şirketi kurmak, vergi danışmanlığı, küçük işletme beyannamesi gibi destek gerektiren birçok konuda sizlere hizmet sağlıyoruz. Markanızı kanunlara uygun şekilde kurma ve geliştirme konularıyla ilgili sorularınız varsa ayrıntılı bilgi almak için Manay CPA ile iletişime geçebilirsiniz.
Öneri içerik: Amerika Vergi Sistemi
Amerika ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Nedir?
Kabul tarihi 11.12.1997 olan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” oldukça kapsamlıdır ve 1998 yılında yürürlüğe girmiştir. Anlaşmaya ulaşmak için şu iki bağlantıyı kullanabilirsiniz: Amerika ile Türkiye – Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ve Taxation Agreement with Turkey.
Türkiye Cumhuriyeti ya da Amerika Birleşik Devletlerinde vergi yükümlülüğü olan kişileri ve kurumları kapsayan anlaşmanın temelinde, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün vergi anlaşması yer alır. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan yatırımcılar, iş insanları ve bireysel teşebbüsler için bu anlaşma, iki ülke arasında vergi konusundaki belirsizlikleri ortadan kaldıran, kolaylık sağlayan, önemli bir unsurdur. Ayrıca uluslararası ticaretin ve çeşitli yatırımların gerçekleşmesi konuları göz önüne alındığında hükûmetler tarafından son derece titizlikle uygulandığı görülebilir. Amerika ile Türkiye arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasındaki ayrıntılar, mukim ve iş yeri ile ilgili olarak gerekli açıklamaları barındırır ve doğrudan vergileri kapsar.
Amerika ile Türkiye arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında yer alan ayrıntılar ve açıklamalara göre yan şirket açma, gelirleri diğer ülkeye aktarma gibi durumlardan hangilerinin sizin şirketinize uygun olduğunu belirleyebilirsiniz. Katma değer vergisi gibi dolaylı vergilerin anlaşmanın kapsamında olmadığını unutmamalısınız. Anlaşma ve vergilendirme konusunda tecrübeli, uzman kurumlardan destek almanızı öneriyoruz.
Öneri İçerik: Amerika’da Gelir Vergisini Azaltmanın 6 Yolu
Şirketinize değer katmayı hedefleyen Manay CPA ile tanışmak ister misiniz? Web sitemizi ziyaret ederek Amerika ile Türkiye arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması, Amerika Birleşik Devletlerinde geçerli olan vergi iade takibi, vergi vade dolumu, vergi oranları, vergi formları duyuruları, vergi kaydı tutma rehberi, eyalet vergi formları gibi konularla ilgili destek alabilirsiniz. Amerika Birleşik Devletleri’nde gelir vergisi kurallarının eyaletlerde farklılık göstermesi gibi birçok nedenle işiniz konusunda uzmanlardan destek almanız oldukça önemlidir. Amerika’da Türk mali müşavirlik hizmetleri için Manay CPA ile iletişime geçin, şirketinizi Amerika’da güvenle kurun.
Amerika ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarından Kimler Yararlanabilir?
Amerika ile Türkiye arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarından,
- Türkiye’den gelir elde eden ve Amerika Birleşik Devletlerinde ikamet edenler
- Türkiye’de ikamet eden ve Amerika Birleşik Devletlerinden gelir elde edenler yararlanabilir.
Söz konusu anlaşma; faizleri temettüler, telif hakları için indirimli stopaj vergisi oranları sağlayabilir, ayrıca çifte vergilendirmeyi ortadan kaldırmayı amaçlar. Şimdi anlaşmadan hangi kişilerin/kurumların yararlanabileceğini genel hatlarıyla inceleyelim:
Emekliler: Türkiye’de yaşayan fakat Amerika Birleşik Devletleri’nden emekli maaşı alan kişiler ya da Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşamasına rağmen Türkiye’den emekli maaşı alan kişiler bu anlaşmadan yararlanarak emeklilik gelirini hangi ülkede vergilendirmesi gerektiğini öğrenebilir.
Hem Amerika’da hem de Türkiye’de Faaliyet Gösteren İşletmeler: Hem Amerika Birleşik Devletleri’nde hem de Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler iki ülkede vergiye tabi olsa da anlaşma, elde edilen gelirin iki kez vergilendirilmesini engelleyen hükümler içerir. Böylece uluslararası ticari faaliyetlerde vergilendirme açısından birçok avantajdan yararlanılabilir.
Diğer Ülkede Çalışanlar: Bir Türk vatandaşı Amerika Birleşik Devletlerinde çalışıyorsa ya da tam tersi şekilde Bir Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı Türkiye’de çalışıyorsa gelirlerin vergilendirilmesi konusunda bu anlaşmadan faydalanabilir.
Yatırımcılar: Bir ülkeden diğerine yatırım yapan bireyler veya kuruluşlar da çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasından faydalanabilir. Örneğin, ABD’de ikamet eden bir kişi Türkiye’deki yatırımlarından temettü alıyorsa anlaşma sayesinde stopaj vergisiyle ilgili bazı avantajlardan yararlanabilir.
Gelir Elde Edenler Diğer Kişiler: Söz konusu ülkelerden birinde serbest çalışarak gelir elde ederken diğer ülkede ikamet eden kişiler, sanatçılar ya da sporcular çifte vergilendirme ile ilgili anlaşmanın hükümlerinden faydalanabilir, böylece tek bir ülkeye vergi ödeyebilirler.
Amerika ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yöntemleri Nelerdir?
Söz konusu anlaşma hükümlerine göre hem Türkiye’de hem de Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyet gösteren ve kâr amacı güden şirketler vergi indirimi ya da vergi muafiyeti gibi durumlardan yararlanabilir. Bu gibi durumlarda kişiler ya da kurumlar öncelikle iki ülkede de vergi beyannamesi şartını yerine getirmelidir. Eğer şartlar uygunsa anlaşmadan faydalanılır. Anlaşmanın 23. maddesine göre ise hem Amerika Birleşik Devletleri’nde hem de Türkiye’de vergiye tabi gelir elde eden ve aynı zamanda Türkiye’de ikamet eden biri, mevcut geliri üzerinden ödeyeceği vergiden indirim alabilir. Ancak söz konusu indirim sınırlıdır, indirim oranı Türkiye’de bu gibi gelirler üzerinden alınan vergi miktarını aşamaz.
Görüldüğü gibi, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri arasında çifte vergilendirme önleme anlaşması yapılmış olsa da anlaşmadaki hükümlerin kapsamadığı, istisnai durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle kurumların ve kişilerin vergilendirme konusunda uzman kişilere başvurmasını öneriyoruz.
Amerika’da vergilendirme sistemi ve çifte vergilendirme ile ilgili danışmanlık almak istiyorsanız Manay CPA’nın web sitesinde ayrıntılı bilgi bulmanız ve ücretsiz danışmanlık almanız mümkün. Şimdi bize ulaşın.
Amerika ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Kapsamına Hangi Vergiler Girmektedir?
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında, 2 ve 3. maddede kapsanan vergiler şu şekilde açıklanır:
“2. Anlaşmanın uygulanacağı şu anda geçerli olan vergiler, özellikle:
- a) Türkiye’de:
- i) Gelir vergisi;
ii) Kurumlar vergisi;
iii) Gelir vergisi ve kurumlar vergisi üzerinden alınan fon payı - b) Birleşik Devletler’de: Dahili Gelir Kanununa göre alınan Federal gelir vergileri (Biriktirilen kazançlar vergisi, şahsi olarak elde tutulan şirket vergisi ve sosyal güvenlik vergileri hariç) ve özel vakıflarla ilgili olarak alınan özel vergilerdir.
- Anlaşma aynı zamanda, Anlaşmanın imza tarihinden sonra mevcut vergilere ilave olarak veya onların yerine alınan ve mevcut vergilerle aynı nitelikte olan veya onlara önemli ölçüde benzeyen vergilere de uygulanacaktır. Akit Devletlerin yetkili makamları, ilgili vergi mevzuatlarında yapılan önemli değişiklikleri birbirlerine bildireceklerdir.”
Bu maddelerde de görüldüğü gibi, anlaşma kapsamında birçok vergi türü bulunmaktadır. Ayrıca her iki ülkedeki vergi mevzuatı değişip güncellendikçe anlaşmanın kapsamı da değişebilmektedir.
Amerika ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Gelir Unsurları Nelerdir?
Amerika ile Türkiye arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında söz konusu olan gelir unsurlarını genel olarak şöyle maddelendirebiliriz:
- Gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler
- Ticari kazançlar
- Uluslararası taşımacılık kazançları
- Temettü gelirleri
- Faiz gelirleri
- Gayri maddi hak bedelleri
- Sermaye değer artış kazançları
- Serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirler
- Ücret gelirleri
- Şirket yönetim kurulu üyelerinin gelirleri
- Sanatçı ve sporcu gelirleri
- Özel sektör çalışanlarının emekli maaşları
- Kamu çalışanlarının ücret gelirleri ve emekli maaşları
- Öğretmenlerin ve öğrencilerin elde ettikleri gelirler
- Diğer gelirler
Ancak unutulmaması gerekir ki Amerika Birleşik Devletleri eyaletlerinin çoğunda gelir unsurları ayrı ayrı değerlendirilir ve birçok durumda eyaletler arasında farklılıklar olması mümkündür.
Listede yer alan gelir unsurlarını vergileme yetkisi, bazen kişinin yaşadığı/kurumun bulunduğu ülke bazen de gelirin elde edildiği kaynak ülke tarafından belirlenir.
Örneğin, anlaşmanın 6. maddesine göre gayrimenkullerden elde edilen kazanç, gayrimenkulün bulunduğu ülke tarafından vergilendirilir. Diğer yandan Türkiye Cumhuriyeti vergi düzenlemeleri de yabancı mülk kira gelirleriyle ilgili bir dizi kural barındırır. Aynı gelirin iki ülke tarafından da vergilendirilmesini içeren bu gibi durumlarda çifte vergilendirme önleme anlaşması yürürlüğe girecektir. Türkiye Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren bir bankanın Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan bir kişiye sağladığı faiz geliri ise yalnızca Türkiye’de vergilendirilmelidir. Ayrıca birçok durumda ödenen verginin Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yabancı vergi dairesi makbuzları ile belgelendirilmesi gerekir. Belgelerin Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmış olması da çoğu durumda şarttır.
Genel hatlarıyla oldukça açık şekilde belirlenen maddelere sahip bu anlaşmanın gerekli göreceği yaptırımlar, güncellemelere göre değişiklik gösterecektir. Örnek gösterdiğimiz durumlarda da anlaşıldığı gibi, vergi avantajlarından yararlanmak isteyen kişi ve kurumların güncel bilgileri araştırarak hareket etmesi yerinde olacaktır. Vergi danışmanlığı yapan, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’deki vergilendirme şartlarıyla ilgili tüm güncellemeleri takip eden Manay CPA’nın desteğini alarak markanızı büyütebilirsiniz. Vergiler hakkında daha ayrıntılı bilgi için Internal Revenue Service (IRS) duyurularına göre güncellediğimiz Amerika Vergi Bilgi Merkezi adlı web sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
